O tesouro da chasca

Os meus amigos, Enrique e Maruja Barbeitos.

Fará non sei cantos anos, días, meses e horas, que sendo un rapaz, coñecera no rueiro do Rabelo, en Tortoreos, Concello de As Neves, a una vella muller de alcume a “Chasca”.

Aínda que a muller levaba un feixe de “xaneiros enriba do lombo”, tiña as gadellas brancas como a la, e andaba tesa e dereita como o caralludo do toxo, cando non está torto, e se deixaba ver cos seus farrapos remendados polo rueiro.

Vivía, como digo, no Rabelo nunha casiña o pe do eido de Pastora, téndoa como veciña, e tamén a Amelia que a tiñan por tola, outros convencidos, como Saturnino, irmá de Pastora que era un raparigo, dicía que era como unha deusa toleira.

O certo era que a Chasca, sen dono a quen servir, fillos que manter, nin can que lle ladrara, comía e bebía, segundo dicían as malas linguas, por catro e folgaba por unha ducia, pois pedindo acó unha codia, aló un xurelo, acolá unha pataca, e mais adiante unha cunca de caldo e para rematar de viño, ía vivindo con certa fartura, e sen mágoas o corpo, porque iso de sachar, arar ou recoller millo, non o entendía.

Ademais, como estaba posuída do aquel, con tódolos repeniques, alí estaba. So mentes cando a xente andaba maina e fría para dar esmorga, e o corpo asubiaba de baldeiro, ía entón, cos “recados” para a vila de As Neves, en atención os veciños.

Ninguén soubo como comezara a correr polo rueiro que a Chasca tiña peto, e fora leria, fora verdade, o certo era que cando lle falaban do asunto, chiscaba o ollo, ríndose de todos.

Así pasara unha farta de tempo ata que unha vez, visitando os meus amigos que cito, preguntei por ela, e me dixeran que xa non se puña de pe polos anos, e chamara a Saturnino (todos xa descansan en paz), que a levara o “Carballeira” que era o médico das Neves. Porque tiña medo en morrer só, como unha cadela.

Confesáralle, ademais, que gardaba nunha hucha certos “cartos” aforrados, pois para os poucos días que lle quedaban de folgo, non era tempo de andar con finximentos.

Saturnino por caridade e por ser veciña deulle tantas cuncas de caldo e viño que lle adiantara a morte. Unha mañá amañecera engruñada e soando a choro como se fora de pau, morta estaba na casa cando un que dicía ser o herdeiro esforzara a hucha en procura do peto.

¿Cartos? Nin cheiro deles, senón un rosario de prata, envolto entre catro farrapos e un papel dentro en letras ben gordas, escritas como si foran feitas con un carabullo queimado que dicía: ¡Ide todos o carallo!

E a qui terminou o Tesouro da Chasca.